THÀNH NHÀ HỒ - THANH HÓA

 Khám phá tòa thành cổ kỳ vĩ nhất Việt Nam

Thành nhà Hồ là một trong rất ít những thành lũy bằng đá còn nguyên vẹn trên thế giới, là chứng tích về sự tồn tại của kinh đô nước Đại Ngu.

Nằm trên địa phận xã Vĩnh Long, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hoá, thành nhà Hồ (còn gọi là thành Tây Đô, thành An Tôn, thành Tây Kinh hay thành Tây Giai) là chứng tích về sự tồn tại 
của kinh đô nước Đại Ngu - quốc hiệu Việt Nam thời nhà Hồ - từ năm 1400 -
1407. Ảnh: Cửa Nam thành nhà Hồ.

Đây là tòa thành kiên cố với kiến trúc độc đáo bằng đá có quy mô lớn hiếm hoi ở Việt Nam, có giá trị và độc đáo Ù nhất, duy nhất còn lại ở Đông Nam Á và là một trong rất ít những thành 
lũy bằng đá còn nguyên vẹn trên thế giới. Ảnh: Cửa Bắc thành nhà Hồ.

Theo sử sách, thành Tây Đô được xây vào năm 1397 dưới triều Trần trong thời gian rất ngắn, chỉ khoảng 3 tháng. 
Các cấu trúc khác bên trong tòa thành như các cung điện, la thành phòng 
vệ bên ngoài, đàn Nam Giao... còn được tiếp tục xây dựng và hoàn thiện 
cho đến năm 1402. Ảnh: Cửa Đông thành nhà Hồ.

Người quyết định chủ trương xây dựng thành là Hồ Quý Ly, lúc bấy giờ giữ cương vị Tể tướng, nắm giữ mọi quyền lực thực tế của triều đình lúc đó. Ông cho xây thành làm kinh đô mới 
với tên Tây Đô, nhằm buộc triều Trần dời đô vào đó trong mục tiêu phế bỏ
vương triều Trần. Ảnh: Cửa Tây thành nhà Hồ.

Năm 1400, vương triều Hồ thành lập, và Tây Đô là kinh thành của vương triều mới. Thành Thăng Long đổi tên là Đông Đô vẫn giữ vai trò quan trọng của đất nước. Vì vậy thành Tây Đô 
được dân gian quen gọi là thành nhà Hồ. Ảnh: Bên trong thành nhà Hồ.

Thành Tây Đô ở vào địa thế khá hiểm trở, có lợi thế về phòng ngự quân sự hơn là trung tâm chính trị, kinh tế và văn hoá. Vị trí xây thành đặc biệt hiểm yếu, có sông nước bao quanh, có 
núi non hiểm trở, vừa có ý nghĩa chiến lược phòng thủ, vừa phát huy được
ưu thế giao thông thủy bộ. Ảnh: Một đoạn tường thành nội.

Như mọi thành quách bấy giờ, thành bao gồm thành nội và thành ngoại. Thành ngoại được đắp bằng đất, trên trồng tre gai dày đặc cùng với một vùng hào sâu có bề mặt rộng gần tới 50m bao
quanh. Bên trong thành ngoại là thành nội có mặt bằng hình chữ nhật 
chiều Bắc - Nam dài 870,5m, chiều Đông - Tây dài 883,5m. Ảnh: Cận cảnh 
một đoạn tượng thành nội còn nguyên vẹn.

Mặt ngoài của thành nội ghép thẳng đứng bằng đá khối kích thước trung bình 2 m x 1 m x 0,70 m, mặt trong đắp đất. Bốn cổng thành theo chính hướng Nam - Bắc - Tây - Đông gọi là các 
cổng tiền - hậu - tả - hữu (Cửa Tiền hay còn gọi là Cửa Nam, Cửa Hậu còn
gọi là Cửa Bắc, cửa Đông Môn và cửa Tây Giai). Ảnh: Một đoạn tường đã 
sụp đổ.

Các cổng đều xây kiểu vòm cuốn, đá xếp múi bưởi, trong đó to nhất là cửa Nam, gồm 3 cửa cuốn dài 33,8 m, cao 9,5 m, rộng 15,17 m. Các phiến đá xây đặc biệt lớn (dài tới 7 m, cao 1,5
m, nặng chừng 15 tấn). Ảnh: Cửa Nam của thành nhà Hồ.

Theo sử liệu, trên thành còn xây tường bằng gạch mà khảo cổ học đã phát hiện khá nhiều, trên nhiều viên gạch còn khắc tên đơn vị các làng xã được điều động về xây thành. Ảnh: Mặt 
trên của tường thành nội.

Trải qua nhiều thế kỷ, các cung điện, dinh thự trong khu vực nội thành đã bị phá huỷ. Trong các phế tích đáng chú ý có nền chính điện chạm một đôi tượng rồng đá rất đẹp dài 3,62 m.

Thành nhà Hồ thể hiện một trình độ rất cao về kĩ thuật xây vòm đá thời bấy giờ. Những phiến đá nặng từ 10 đến 20 tấn được nâng lên cao, ghép với nhau một cách tự nhiên, hoàn toàn 
không có bất cứ một chất kết dính nào. Trải qua hơn 600 năm, những bức 
tường thành và cổng thành vẫn đứng vững. Ảnh: Phía trên một vòm cổng của
thành nhà Hồ.

Đây cũng là một khu khảo cổ quan trọng, nơi rất nhiều hiện vật quý giá của nhà Hồ đã được tìm thấy, như những viên đạn bằng đá, đồ gốm sứ, tượng điêu khắc... có giá trị thẩm mỹ cao.

Được xây dựng và gắn chặt với một giai đoạn đầy biến động của xã hội Việt Nam, với những cải cách của vương triều Hồ và tư tưởng chủ động bảo vệ nền độc lập dân tộc, thành Nhà Hồ 
còn là dấu ấn văn hóa nổi bật của một nền văn minh tồn tại tuy không 
dài, nhưng luôn được sử sách đánh giá cao.

Tháng 6/2011, thành nhà Hồ đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới. Đây là Di sản văn hóa thế giới thứ 5 của Việt Nam sau phố cổ Hội An, cố đô Huế, thánh địa Mỹ Sơn 
và Hoàng thành Thăng Long.

KIẾN THỨC

CAFE TỐT CHO SỨC KHỎE

http://suckhoe.vnexpress.net/tin-tuc/dinh-duong/cach-uong-ca-phe-tot-cho-suc-khoe-3267541.html

Cách uống cà phê tốt cho sức khỏe

Hãy tạo cho mình những thói quen uống cà phê dưới đây để đảm bảo có ích cho sức khỏe.

Luôn uống nước trước

Cơ thể sau một đêm say ngủ cần được đánh thức bởi một ly nước ấm để thức tỉnh mọi giác quan một cách tự nhiên. Cà phê chỉ nên đến sau khi cơ thể được nạp đủ nước.

Chọn cà phê sạch

Chọn cà phê được rang sấy cẩn thận, không bị xử lý hóa chất. Để cà phê trở thành thức uống lành mạnh hơn cho cơ thể và tâm trí, nên dùng cà phê hữu cơ vì nó không chứa thuốc trừ sâu so với cà phê thông thường khác. Uống cà phê chất lượng kém không những ảnh hưởng đến tâm trạng hiện tại mà về lâu dài sẽ tác động xấu đến sức khỏe tim mạch, thần kinh.

Ảnh: Telegraph.

Để tâm đến lượng calo

Một tách cà phê nguyên chất chỉ chứa 5-8 calo. Tuy nhiên thêm sữa, kem, đường và hương vị thì có thể nhanh chóng nâng lượng calo lên đến hàng trăm. Sử dụng bột kem nhẹ và ít béo giúp kiểm soát tốt hơn lượng đường nạp vào cơ thể.

Tránh các chất làm ngọt và hương liệu

Không chỉ làm tăng lượng calo gây béo mà hương liệu nhân tạo và chất tạo ngọt còn ảnh hưởng đến việc tiêu hóa và sức khỏe. Hãy chắc rằng bạn đang thưởng thức một ly cà phê sạch, với mùi thơm tự nhiên.

Tự xay cà phê tại nhà

Tự xay và pha chế là cách tốt nhất để giữ lại các chất chống oxy hóa, an tâm về nguồn gốc và chất lượng của loại thức uống này mỗi ngày.

Bổ sung các thực phẩm tự nhiên

Uống cà phê cùng bột quế hay bột gia vị bạch đậu khấu làm tăng hàm lượng chất chống oxy hóa, có lợi cho sức khỏe. Ngoài ra, bạn cũng có thể thêm vào bột ca cao để tăng mùi vị và dưỡng chất.

Uống cùng dầu dừa

Thêm một muỗng dầu dừa vào tách cà phê buổi sáng nhằm tăng lượng Omega - 3 trong loại thức uống này tuy vị tương đối khó uống.

Không uống khi bụng rỗng

Khởi động ngày mới với cái bụng rỗng, mà chỉ có mỗi cà phê sẽ dẫn đến sự sụt giảm mạnh lượng đường trong máu, và khiến bạn tăng cảm giác thèm ăn trong một thời gian dài. Ngoài ra, nhiều người gặp trạng thái chóng mặt, say cà phê nếu không quen uống cà phê đậm đặc khi bụng đói. Nên uống cà phê sau khi đã thưởng thức một bữa sáng ngon lành, đủ chất.

Dừng uống cà phê trước 2h chiều

Uống cà phê sau bữa trưa không phải là ý tưởng hay trừ khi bạn muốn thức trọn đêm. Uống cà phê trước buổi trưa sẽ giúp bạn tỉnh táo và không trằn trọc vào giấc đêm. Cà phê là chất kích thích, một mặt nó có thể giúp cơ thể tỉnh táo nhanh chóng, mặt khác nó khiến bạn mất ngủ cả đêm.

Giới hạn số ly uống trong ngày

Những người nghiện cà phê uống từ 5 đến 10 cốc cà phê mỗi ngày, phá vỡ quy tắc của việc uống cà phê lành mạnh. Nếu bạn đang ở trong trường hợp này, hãy cố gắng cắt giảm còn 1-2 cốc mỗi ngày. Thay vào đó nên uống nhiều nước, bổ sung thêm các loại nước ép trái cây.
Khánh Ly (Theo Becomegorgeous)