PHƯƠNG PHÁP CHỮA TRỊ RẮN CẮN HIỆU QUẢ NHẤT

 Chuyện nghiêm túc, không phải đùa :

 Một phương pháp chữa trị rắn, rết, bò cạp, ong, nhện độc… cắn thật đơn giản nhưng hữu hiệu vô cùng

Người biết phương pháp chữa trị nầy nhờ có thời gian làm việc chung với những người Thượng ở tỉnh Bình Long. Anh nầy nói cho biết lý do tại sao người Thượng đi rừng lúc nào cũng có người đàn bà đi theo bên cạnh (để cứu cấp khi lỡ bị rắn cắn).

 Khi rủi ro bị rắn cắn (bất cứ loại rắn nào), nhờ người đàn bà dùng miếng bông gòn quẹt vào cửa mình, (không đựoc dùng khi đàn bà đang có kinh nguyệt), rồi đắp lên chỗ rắn cắn sẽ hết nọc độc ngay tức khắc. (Nếu không có bông gòn thì lấy ngón tay quẹt). Chất nhờn trong cửa mình người đàn bà làm tan biến ngay nọc độc của rắn, hay bất cứ nọc độc nào như rết, bò cạp, ong ong... đốt phải.

THẾ NÀO LÀ BẠN THÂN????

TÌNH BẠN TRONG ĐỜI

Dù đã sẵn sàng hay còn chưa chuẩn bị, nhưng rồi một ngày kia, chúng ta cũng phải chia tay thế giới này.

Sẽ chẳng còn ánh mặt trời chói chang chào đón, sẽ chẳng còn một ngày mới bắt đầu bằng giọt nắng trong vắt của buổi bình minh.

Sẽ không còn nữa những ngày xuân hiền hòa, ấm áp.

Tiền bạc, danh vọng, quyền lực,… tất cả với ta cuối cùng cũng sẽ trở thành vô nghĩa. Còn ý nghĩa chăng là những gì ta tạo ra đối với thế giới này.

Vậy điều gì là thật sự quan trọng lưu lại dấu ấn của ta trong cuộc sống ?

Quan trọng không phải là những thứ bạn mang theo bên mình, mà là những gì bạn đã chân thành đóng góp cho tha nhân.

Quan trọng không phải là những thứ bạn nhận được mà là những gì bạn đã cho đi.

Quan trọng không phải là những thành công bạn đã có được trong cuộc đời, mà là ý nghĩa thanh cao của chúng.

Quan trọng không phải là những thứ bạn học được, mà là những gì bạn đã truyền lại cho người khác.

Quan trọng không còn là năng lực của bạn, mà chính là tính cách - là những gì mà bạn đã cư xử với mọi người xung quanh.

Quan trọng là những khoảnh khắc cử chỉ, thái độ mà bạn đã vô tình hay cố ý khắc ghi trong lòng người khác, khi cùng chia sẻ với họ những lo âu, phiền muộn, khi bạn an ủi và làm yên lòng họ bằng cách riêng nào đó của mình, hay chỉ đơn giản là một nụ cười hoan hỹ hay một cái nắm tay, đỡ cho một người khỏi ngã.

Quan trọng không chỉ là những ký ức, mà phải là ký ức về những người đã yêu thương bạn.

Quan trọng đâu chỉ là bạn sẽ được mọi người nhớ đến trong bao lâu, mà là họ nhớ gì về bạn (tốt hay xấu).

Quan trọng không phải là bạn quen biết thật nhiều người, mà là bao nhiêu người sẽ đau xót khi mất bạn trong đời.

Vậy thì, bạn ơi, hãy nhìn cuộc sống bằng ánh mắt yêu thương và hiểu biết. Bởi vì, chỉ có tình yêu thương, sự hiểu biết mới đem lại những điều kỳ diệu cho cuộc sống, bạn ạ. 

Bạn bè cũng như tiền vậy ..
Có tờ thật ..
Có tờ giả ..
Có tờ lành ..
Có tờ rách ..
Chỉ tiếc là : Mình không phải máy soi tiền nên không thể biết được... 

Trong cuộc vui, đâu biết ai là BẠN ?
Lúc hoạn nạn, mới biết bạn là AI.

BẠN THÂN là gì?

B: Bao dung

A: An toàn

N: Nhường nhịn

T: Thương yêu

H: Hiền hòa

Â: Ấm áp

N: Ngọt ngào

PHẦN QUAN TRỌNG NHẤT CỦA CON NGƯỜI

Phần quan trọng nhất.

 

Hồi nhỏ có lần mẹ hỏi tôi: “Con có biết phần nào của cơ thể con người là quan trọng nhất?”. 

Tôi ngước nhìn mẹ, mẹ đã một mình tần tảo nuôi nấng chị em tôi khi cha qua đời. 

Tôi chợt nghĩ đôi bàn tay là cần thiết nhất đối với con người, bởi mẹ đã làm tất cả mọi việc chỉ với đôi bàn tay ấy. 

Mẹ trầm ngâm:

_ Có thể con có lý nhưng đó chưa phải câu trả lời đúng nhất.

 

Trong một lần đi thăm trường khiếm thị, tôi cho rằng việc nhìn thấy được là điều quan trọng nhất, vì thế câu trả lời của tôi là đôi mắt. 

Mẹ nhìn tôi nói:

_ Vẫn chưa đúng con ạ.

 

Mãi đến một hôm, khi tôi cùng mẹ đi dự đám tang của một bác hàng xóm bị tai nạn. 

Những người con khóc ngất trước linh cửu người cha đã bất ngờ vĩnh viễn ra đi. 

Mọi người chung quanh xúc động cùng dìu đỡ và chia sẻ với những người con trong cơn đau mất mát.

 

Trên đường về, mẹ chợt khẽ nói:

_ Con ạ, đôi vai chính là phần quan trọng nhất của con người.

_ Vì đó là nơi nâng cái đầu phải không mẹ?

_ Không phải thế, bởi đó là nơi con người có thể tựa vào để khóc mỗi khi buồn, bị tổn thương hay gặp bất hạnh trong cuộc sống. 

 

Ai cũng cần có một “bờ vai” để nương tựa trong tinh thần. Mong sao con có thể tìm được cho mình những bờ vai 

để cùng sẻ chia sau này. Và con cũng sẽ là một bờ vai cho ai đó tựa vào những khi cần thiết con ạ.

 

 

Sau này lớn lên, tôi mới hiểu hết ý nghĩa của câu nói đó, biết bao lần tôi đã cần đến một bờ vai như thế. 

Và cuộc sống sẽ hạnh phúc biết bao nếu chúng ta biết cảm thông, chia sẻ với nỗi đau của ai đó bằng tình cảm chân thật của mình.

Hạnh phúc không chỉ là nụ cười,

Mà còn là giọt nước mắt trên bờ vai tin cậy.

QUAN TOÀ NHANH TRÍ

QUAN TOA NHANH TRÍ

Có một bà, dòng dõi luật sư (bố là luật sư, chồng là luật sư, anh em có nhiều người làm luật sư). Bà bị lãnh một ticket cho tội lái xe trên diamond lane một mình. Thay vì đóng phạt rồi xin đi học traffic school, bà chọn việc ra toà tranh cãi cho sự vi phạm của bà. Đứng trước mặt quan toà, khi được hỏi: "Có tội hay không có tội?" bà đã anh dũng thưa với quan toà rằng: "Không có tội".

Quan toà tỏ vẻ ngạc nhiên hỏi bà:
- Bà lái xe trên diamond lane một mình bị cảnh sát bắt, xin bà hãy giải thích về sự vô tội của bà?
Bà liền lôi trong cặp táp ra tờ giấy do bác sĩ cấp, chứng nhận rằng bà đang mang thai 4 tháng, đưa cho quan toà xem. Quan toà liếc mắt nhanh qua tờ giấy, trả lại cho bà mỉm cười:
- Theo luật pháp, đây chỉ mới là thai nhi, không tính là một người. Bà vẫn có tội.

Nhưng bà không chịu thua, lớn tiếng thưa:
- Thưa quan toà, ông sai rồi.
Quan toà vẫn cười:
-Tôi sai ? Xin bà hãy chứng minh chỗ tôi sai. Tôi rất muốn nghe sự trình bày của bà.
Bà trả lời một cách tự tin:
- Được, tôi sẽ chứng minh cho ông xem.
Nói xong, bà lại mở cặp, lôi ra một quyển sách luật, mở đến trang đã đánh dấu sẵn, đọc lớn:
- Trong phiên toà ngày ….tại toà án tối cao tiểu bang …. , vị thẩm phán phiên toà đã tuyên án tù chung thân một người đàn ông về tội đã giết chết hai người, đó là người đàn bà mang thai và đứa con còn trong bụng của bà ta.
Đọc xong, bà giơ quyển sách luật lên cao, dõng dạc:
-Vì thế, chiếu theo phiên toà này, đứa bé trong bụng tôi là một người.

Xong bà đắc ý cười lớn:
-Haha, tôi đã bảo ông, tôi sẽ chứng minh cho ông xem mà. Ông thua rồi.

Vị quan toà sau khi nghe bà trình bày, gật gù:
-Tôi có lời khen ngợi bà và xin cảm ơn về sự khảo cứu của bà. Hôm nay tôi được học một điều mới. Bà nói đúng, chiếu theo phiên toà này, đứa bé trong bụng bà là một người. Vì lý do này, tôi sẽ tha bà tội lái xe trên diamond lane, nhưng …
Ngưng một vài giây, ông tiếp:
-Tôi buộc phải phạt bà tội …HAI NGƯỜI NGỒI MỘT GHẾ.

Bốn Qui tắc Tâm Linh (The Four Principles of Spirituality)

Bốn Qui tắc Tâm Linh (The Four Principles of Spirituality)

  

1.  Quy tắc đầu tiên là:“Bất cứ người nào bạn gặp cũng đúng là người mà bạn cần gặp ca”

 

Điều này có nghĩa rằng không ai xuất hiện trong cuộc đời chúng ta một cách tình cờ cả. Mỗi người xung quanh chúng ta, bất cứ ai chúng ta giao lưu, đều đại diện cho một điều gì đó, có thể là để dạy chúng ta điều gì đó hoặc giúp chúng ta cải thiện tình hình hiện tại.

2.  Quy tắc thứ hai là: “ Bất cứ điều gì xảy thì đó chính là điểu nên xảy ra. 

 

 Không có điều gì, tuyệt đối không có điều gì chúng ta trải nghiệm lại nên khác đi cả. Thậm chí cả với những điều nhỏ nhặt ít quan trọng nhất. Không có; Nếu như tôi đã làm điều đó khác đi..., thì nó hẳn đã khác đi. Không. Những gì đã xảy ra chính là những gì nên xảy ra và phải xảy ra giúp chúng ta học ra bài học để tiến về phía trước. Bất kỳ tình huống nào trong cuộc đời mà chúng ta đối mặt đều tuyệt đối hoàn hảo, thậm chí cả khi nó thách thức sự hiểu biết và bản ngã của chúng ta.

3.  Quy tắc thứ ba là: “ Trong mỗi khoảnh khắc, mọi sự đều bắt đầu vào đúng thời điểm. ” 

Mọi thứ bắt đầu vào đúng thời điểm, không sớm hơn hay muộn hơn. Khi chúng ta sẵn sàng cho nó, cho điều gì đó mới mẻ trong cuộc đời mình, thì nó sẽ có đó, sẵn sàng để bắt đầu.

4. Đây là quy tắc thứ tư, quy tắc cuối cùng: “ Những gì đã qua, cho qua".

 

Quy tắc này rất đơn giản. Khi điều gì đó trong cuộc sống của chúng ta kết thúc, thì có nghĩa là nó đã giúp ích xong cho sự tiến hoá của chúng ta. Đó là lý do tại sao, để làm phong phú thêm trải nghiệm của mình, tốt hơn hết là chúng ta hãy buông bỏ và tiếp tục cuộc hành trình.

Tôi nghĩ là không phải là tình cờ mà bạn đang đọc những dòng này.

Nếu bài viết này đánh động tâm hồn bạn, đó là bởi vì bạn đáp ứng được những yêu cầu và hiểu rằng không một bông tuyết nào lại tình cờ rơi xuống sai chỗ cả! 

Hãy đối xử tốt với chính bản thân bạn.

Hãy yêu thương với tất cả tâm hồn bạn.

Hãy luôn hạnh phúc.

Dưới đây là nguyên bản tiếng Anh:

1.  “Whomsoever you encounter is the right one”

2.  “Whatever happened is the only thing that could have happened”

3.  “Each moment in which something begins is the right moment”

4.  “What is over, is over”

Chuyện cười ra nước mắt

Câu chuyện thứ sáu: Hai cha con đi ngang qua một khách sạn 5 sao. Trông thấy một chiếc xe hơi xịn rẽ vào, cậu con trai nhận xét:

>-Những người ngồi trên chiếc xe ấy đều có trình độ học vấn rất thấp!

>Người cha ôn tồn đáp lại:

>-Người vừa phát biểu câu ấy là người hiện trong túi không có lấy một đồng xu!

> 

>Con người thường có thái độ "ghen ăn tức ở", khi nói ra điều gì, nhận xét việc gì đều thể hiện trình độ và "đẳng cấp" của mình. Bởi vậy hãy thận trọng!

> 

>Câu chuyện thứ bảy: Có hai đoàn khách nước ngoài đến tham quan một địa điểm du lịch sinh thái. Do trời mưa nên đường dẫn vào khu "Kỳ hoa dị thảo" lầy lội. Người hướng dẫn của đoàn thứ nhất bảo: "Xin lỗi quý khách, chúng ta không thể đi tiếp". Còn người hướng dẫn đoàn thứ hai suy nghĩ một thoáng rồi nói: "Để quý khách thấy rằng việc tìm kiếm kỳ hoa dị thảo khó khăn như thế nào, Ban giám đốc công ty đã cố tình tạo con đường lầy lội cho quý khách có thêm cảm xúc thực tế".

> 

>Hai người ở trong hoàn cảnh giống nhau nhưng có quan điểm khác nhau sẽ nhìn một sự vật không giống nhau. Tư tưởng kỳ lạ như thế đấy bạn ạ! Nếu bạn chịu suy nghĩ thì quyền quyết định nằm trong tay bạn.

>Câu chuyện thứ tám: Một phụ nữ vào tiệm kim hoàn, trông thấy hai chiếc vòng đeo tay giống nhau như đúc, một chiếc giá 2 triệu, một chiếc giá 20 triệu. Không chần chừ, bà ta liền lấy chiếc 20 triệu vì nghĩ rằng đắt tiền chắc chắn sẽ là đồ tốt. Khi vừa quay lưng bước đi, bà nghe nhân viên nói với nhau: "Không ngờ chỉ vì đính sai bảng giá mà chúng ta lời đến 18 triệu đồng!".

> 

>Hãy xem, lắng nghe và kiểm định. Đó là lời khuyên trong câu chuyện này. Có nhiều thứ tưởng vậy, thấy vậy, nghe vậy mà không phải vậy, đừng vì chủ quan, tin vào suy nghĩ của mình mà lầm to.

>Câu chuyện thứ chín: Hai vợ chồng vào xem triển lãm tranh của các họa sĩ trẻ, trong đó có một bức tranh của con trai họ. Người vợ đi rất nhanh, mắt chỉ kịp lướt vào tên của tác giả ở mỗi bức tranh. Một lúc sau không thấy chồng, người vợ quay lại tìm. Người chồng đang đứng trước một bức tranh say sưa ngắm nhìn. Bức tranh ấy lúc nẫy người vợ đã xem qua. Bà bực bội nói: "Ông đứng đó làm gì vậy? Sao không đi tìm bức tranh của con mình?". Người chồng quay sang nhìn vợ: "Đây là tranh của con mình nè, nó quên ký tên trên bức tranh".

> 

>Trong cuộc sống, có người chỉ lo chạy băng băng nên đã không thể tìm thấy thứ mình cần tìm, đánh mất cơ hội được thưởng thức hoa nở hai bên đường.

>Câu chuyện thứ mười: Tại buổi lễ tốt nghiệp ở một trường cấp hai, thầy hiệu trưởng đọc tên học sinh xuất sắc nhất trong năm học. Đọc đến lần thứ ba mà vẫn không thấy ai đi lên sân khấu. Thầy hiệu trưởng nhìn xuống, hỏi cậu học sinh xuất sắc đang bình thản ngồi bên dưới:

>- Em không nghe thầy gọi tên à? >

>Cậu học sinh đứng lên, lễ phép:

>- Dạ, thưa thầy em đã nghe. Nhưng em sợ các bạn chưa nghe thấy ạ!

> 

>Danh và lợi đã vô tình trở thành chiếc lồng nhốt chúng ta vào trong ấy. Chúng ta luôn giáo dục con em mình phải cố gắng học thật giỏi, phải trở thành nhân vật xuất sắc nhất nhưng lại ít khi dạy các em tính khiêm tốn.

Phương pháp hô hấp nhân tạo mới nhất

Phương pháp hô hấp nhân tạo mới nhất : phương pháp ép ngực liên tục 

Continuous Chest Compression (CPR)

Xin giới thiệu một phương pháp hô hấp nhân tạo mới nhất và hiệu quả nhất ( phương pháp ép ngực liên tục Continuous Chest Compression CPR) do các bác sĩ trường đại học y khoa Ariziona, Mỹ, nghiên cứu và phổ biến để áp dụng cho những người bị đột quỵ do tim ngừng đập trong khi chờ đợi xe cấp cứu đến.

Phương pháp này không áp dụng việc hô hấp nhân tạo như thổi hơi miệng qua miệng người bị nạn như hiện nay và không cần đo áp huyết, cởi áo hay nơi thông thoáng.

- Đặt nạn nhân nằm ngữa trên sàn nhà. Đặt lòng của một bàn tay lên giữa ức ngực ( thường giữa 2 đầu vú) và bàn tay còn lại lên trên bàn tay kia. Giữ thẳng cùi chỏ và bắt đầu dùng sức mạnh của hai bàn tay cùng với lực của hai vai ép liên tục trên ngực nạn nhân với tốc độ 100 lần /phút.Xin nhớ là sau mỗi lần ép ngực xuống phải nâng nhẹ lòng bàn tay khỏi ngực để ngực nạn nhân phình lên lấy thêm oxy vào ngực.

- Việc ép ngực này phải dùng sức nhiều nên có thể nhờ thêm một người khác phụ tiếp tục làm với tốc độ 100 lần/phút cho đến khi nạn nhân có dấu hiểu hồi tĩnh. Việc ép ngực liên tục như vậy để bắt ép tim co bóp hầu cung cấp máu cho não.Dù khi nạn nhân bắt đầu có dấu hiệu thở lại, việc ép ngực liên tục vẫn nên tiếp tục thêm một thời gian nữa.

- Việc làm này dễ làm và hiệu quả hơn so với phương pháp hô hấp nhân tạo hiện nay. Phương pháp này không được áp dụng cho em bé, trẻ em và những người bị chết đuối.Phương pháp này không gây nguy hiểm thêm cho nạn nhân và không bị rắc rối về pháp luật.

Mời nhấp chuột vào đường kết nối dưới đây để hiểu thêm phương pháp này để có thể áp dụng cứu những người bị đột quỵ do tim ngừng đập trong khi chờ xe cấp cứu đến:http://ahsc.arizona.edu/node/730

Các chủ gia đình, trưởng cơ quan đơn vị, các thầy cô giáo…nên huấn luyện cho những thành viên trong gia đình,cơ quan, đơn vị, trường học …biết PPHHNT mới này để giúp người bị nạn.

SỰ TIẾP XÚC VĂN MINH THỜI CẬN ĐẠI

Th.S Lê Tùng Lâm[1]

SỰ TIẾP XÚC GIỮA CÁC NỀN VĂN MINH THỜI CẬN ĐẠI

Thời kì cận đại của lịch sử thế giới bắt đầu từ sự thắng lợi cuộc cách mạng tư sản Hà Lan vào giữa thế kỉ XVI và kết thúc bằng Cách mạng tháng Mười Nga (1917). Đây là thời kì xác lập và thắng lợi hoàn toàn của chủ nghĩa tư bản trên phạm vi thế giới. Cùng với nó, nhân loại cũng đạt nhiều thành tựu quan trọng về mọi lĩnh vực như: chính trị tư tưởng, khoa học kĩ thuật, văn học nghệ thuật….

1. NHỮNG CUỘC PHÁT KIẾN ĐỊA LÍ

1.1. Nguyên nhân

Thế kỉ XV, kinh tế hàng hoá ở Tây Âu đã phát triển khá nhanh đòi hỏi mở rộng mối quan hệ giao thương với các nước phương Đông. Tuy nhiên, con đường thương mại giữa châu Âu và châu Á đang bị bế tắc do sự chiếm giữ của người Ả Rập, người Thổ Nhĩ Kì và người Hồi giáo.

- Người Ả Rập độc chiếm con đường thương mại từ phía nam châu Âu qua Địa Trung Hải sang Ấn Độ hoặc đi qua Ai Cập, Hồng Hải…. Người Ả Rập tạo nên một hàng rào kiểm soát chặt chẽ giữa Ấn Độ và châu Âu khiến cho không một thuyền buôn châu Âu nào neo đậu được trên Hồng Hải[2]. Do đó, hàng hóa từ châu Á sang đã được thương nhân Ả Rập nâng giá lên gấp 8 – 10 lần.

- Một con đường thương mại khác đến Trung Quốc bằng cách dùng lạc đà chở tơ lụa và các sản phẩm hương liệu, gia vị, trầm hương…của Trung Quốc xuyên qua sa mạc, những hẻm núi của Tây Á đến châu Âu (con đường tơ lụa) cũng bị thương nhân Afghanistan chiếm giữ.

- Giữa thế kỉ XV, đế quốc Byzantium bị tiêu diệt, người Thổ Nhĩ Kì chiếm luôn Tiểu Á, Bankals, Constantinople, Crưm và kiểm soát toàn bộ Bắc Hải. Người  Thổ Nhĩ Kì cướp đoạt tàn bạo hàng hóa của thương nhân  châu Âu. Do đó, con đường này hầu như cũng bị cắt đứt.

Trước tình hình đó, thương nhân châu Âu phải mua lại hàng hóa của thương nhân Ả Rập với giá đắt hơn từ 8 – 10 lần. Vì thế, việc tìm ra một con đường mới sang phương Đông là một nhu cầu cấp bách của thương nhân châu Âu.

Ngoài ra, sự thèm khát của quý tộc và thương nhân châu Âu đối với nguồn hương liệu, gia vị, vàng bạc, tơ lụa của phương Đông cũng là một trong những nguyên nhân quan trọng thúc đẩy những cuộc hành trình vượt biển sang phương Đông. Trong khi các lãnh chúa, quý tộc Tây Âu phải hùng hục nuốt những cục thịt cừu đoản vị thì một chút hồ tiêu, gia vị của phương Đông đã làm cho thịt cừu trở nên thơm ngon hơn và dễ tiêu hóa hơn. Mặt khác, trong trí tưởng tượng của nhiều người châu Âu, châu Á là xứ sở của vàng bạc, gia vị… Do đó, họ phải tìm một con đường mới sang phương Đông để cướp đoạt những nguồn tài nguyên đó.

Mặt khác, sự tiến bộ về khoa học kĩ thuật (đặc biệt là về hàng hải) cũng góp phần quan trọng vào những chuyến đi vượt đại dương của các nhà thám hiểm châu Âu. Người ta biết được Trái Đất hình cầu, biết sử dụng la bàn của người Trung Quốc, bản đồ của người Hy Lạp, tàu biển của người à Rập[3]. Đặc biệt, kĩ thuật đóng tàu có nhiều tiến bộ quan trọng. Tư sản châu Âu đã đóng được những thuyền lớn, có cột buồm và hệ thống buồm lợi dụng được các loại gió, có bánh lái và có thể vượt đại dương với tốc độ mỗi giờ 10km như tàu Caravel, tàu Santa Maria…  Như vậy, các nhà thám hiểm châu Âu đã có đủ những điều kiện về vật chất lẫn tinh thần để tiến hành những cuộc thám hiểm vượt đại dương để tìm ra những con đường mới, những vùng đất mới.

1.2. Những cuộc phát kiến địa lí lớn thế kỉ XV-XVI:

a. Những cuộc phát kiến của người Bồ Đào Nha

Năm 1415 Hoàng tử Henri – người được mệnh danh là Nhà hàng hải đã sáng lập ra trường Hàng hải, Thiên văn và Địa Lí ở Evora. Ông là người có hiểu biết nhiều về địa lí, thiên văn, họa đồ. Hằng năm, ông tổ chức những đoàn thăm dò từng đoạn bờ biển ngắn ở châu Phi. Bằng nhiều chuyến đi, người Bồ Đào Nha dần dần phát hiện một số đảo nhỏ ở Tây Phi và tiến hành khai thác mỏ vàng, mua các sản phẩm địa phương (da thú, ngà voi…) và bán cho người da đen vũ khí, rượu, vải…. Năm 1417, người Bồ Đào Nha đã đến vùng biển ngang xích đạo, năm sau đến Guinea rồi đến cửa sông Congo.

Năm 1486, nhà hàng hải B. Điaxơ (Dias) đi xuống phía Nam nhưng bị bão đánh đi thật xa rồi giạt vào cực Nam châu Phi. Ông đặt tên là mũi Bảo Táp (sóng cao 20 – 24 m, mùa hè ở Hảo Vọng gió đến 120 km/h). Sau đó, ông nhìn thấy bờ biển phía Đông và được một số hoa tiêu Hồi giáo hứa sẽ đưa ông sang Ấn Độ nên ông đổi tên mũi Bảo Táp thành mũi Hảo Vọng. Nhưng vì hết lương thực nên đoàn thuyền phải quay về.

Tháng 7.1497, Vasco da Gama (một chàng thủy thủ 28 tuổi với cá tính quả quyết, dũng cảm và lạnh lùng, tàn nhẫn. Một người rất đam mê với những hoạt động hàng hải và từng học tại trường hàng hải của Hoàng tử Henri) chỉ huy 3 tàu với 160 người (gồm cả chỉ huy, thủy thủ, các loại thợ, giáo sĩ, phiên dịch và 12 tử tù) men theo bờ biển châu Phi đi về hướng Đông. Đoàn thuyền bị đảo đánh dạt sang Braxin (Brasil). Sau đó, họ trở lại mũi Hảo Vọng, được hoa tiêu người Mã Lai dẫn đường đã vượt Ấn Độ Dương đến được Calicut (Tây Nam Ấn Độ). Như vậy, Vasco da Gama đã mở được con đường biển từ châu Âu đi sang châu Á. Sau một thời gian ở Calicut, Gama không được lên thành phố buôn bán nên quay thuyền trở về. Trên đường về, Vasco da Gama cho đánh cướp tất cả thuyền buôn đi lại trên Ấn Độ Dương và mang về Bồ Đào Nha với số lượng hàng hóa trị giá gấp 60 lần số tiền dùng trong cuộc viễn chinh. Ngày 18.9.1499, đoàn thuyền của Vasco da Gama về đến Bồ Đào Nha. Từ đó, người Bồ Đào Nha đã độc chiếm con đường biển này suốt 18 năm trời. Như vậy, người Bồ Đào Nha đã tìm được con đường sang châu Á từ hướng Đông. Lúc này, người Tây Ban Nha cũng bắt đầu thực hiện những chuyến thám hiểm về hướng Tây.

b. Những cuộc phát kiến của người Tây Ban  Nha

Xuất phát từ niềm tin Trái Đất hình cầu nên trong khi các nhà thám hiểm Bồ Đào Nha đi sang hướng Đông thì các nhà thám hiểm Tây Ban Nha lại đi sang hướng Tây để tìm con đường mới sang châu Á.

Ngày 17.4.1492, Christopher Colombus (một người Italia đã sống nhiều năm ở Tây Ban Nha, học tập và nghiên cứu về địa lí, hàng hải. Cuốn Địa lí học của Ptolemy và cuốn Du kí của Marco Polo là những cuốn sách mà Columbus say sưa đọc, tích lũy được nhiều kiến thức. Nhờ đó, Columbus biết rằng Trái Đất hình tròn, khoảng cách giữa phía Đông và phía Tây bị ngăn cách bởi biển cả nhưng rất gần với Ấn Độ)[4] đã kí bản cam kết với đại biểu của Quốc vương Tây Ban Nha để nhận được sự bảo trợ của nhà vua cho những chuyến thám hiểm của mình. Ngày 3.8.1492, Columbus với 3 chiếc thuyền lớn cùng 90 thủy thủ rời Tây Ban Nha, vượt Đại Tây Dương đi về hướng Tây. Sau hai tháng lênh đênh trên biển, đoàn thuyền của Columbus cũng đến được hòn dảo San Salvador và nhiều hòn đảo khác ở vùng biễn Caribe rồi đặt chân đến Cuba. Tuy nhiên, ông nhầm lẫn đây là vùng đất Tây Ấn Độ nên gọi thổ dân nơi đây là “người Indians”. Sau đó, ông còn tổ chức thêm 3 chuyến thám hiểm nửa (năm 1493, 1498 và 1502) và phát hiện thêm một số đảo và lãnh thổ trên đất liền. Tuy nhiên, sự nhầm lẫn đáng tiếc nhất của Columbus là ông đã nhầm tưởng đây là Ấn Độ. Cư dân trên những đảo này trồng khoai mì, thuốc lá, bông vải và vài loại cây lương thực khác, nhưng cái làm cho Columbus quan tâm nhất là đồ trang sức lấp lánh mà thổ dân đeo trên người. Năm 1506, ông chết trong sự nghèo khổ, túng quẩn.

Sự nhầm lẫn này của Columbus đã được một người ý là Vespucci Amerigo chứng minh vào năm 1501. Khi đặt chân đến vùng đất Caribe, V. Amerigo nhận thấy không có liên qua gì đến vùng đất châu Á và quả quyết rằng đây là xứ sở chưa từng được biết tới. Trong tập ghi chép năm 1504, Amerigo viết tên miền đất lạ này là Mundus Novus (Tân Thế giới) – là vùng nằm giữa châu Âu và châu Á. Năm 1507, nhà Bản đồ học người Đức đã in tấm bản đồ Tân Thế giới đầu tiên và đặt tên vùng này là America để tỏ lòng tôn kính V. Amerigo. Từ đó, châu Mĩ mang tên là America.

Cuộc hành trình vĩ đại nhất là của Ferdinal Magellen - một quý tộc người Bồ Đào Nha. Ông từng đệ trình lên nhà vua Bồ Đào Nha kế hoạch thám hiểm của mình nhưng bị khước từ. Ông sang Tây Ban Nha và được vua Tây Ban Nha đồng ý với kế hoạch đó. Tháng 9.1519, F. Magellan chỉ huy một đoàn gồm 5 thuyền với với 265 thủy thủ vượt Đại Tây Dương đi về hướng Tây theo con đường của Columbus. Đoàn thuyền đến Brasil rồi vòng xuống cực Nam châu Mĩ. Đang ở Đại Tây Dương sóng to gió lớn, đoàn thuyền đi vòng qua mũi đất hoang tàn vì giông bão của lục địa Nam Mĩ (nay gọi là eo biển Magellan) và đi vào một đại dương mới sóng yên biển lặng nên Magellan đặt tên là Thái Bình Dương. Thủy thủ đoàn chịu đựng 99 ngày trên Thái Bình Dương trong cảnh hết lương thực, nước ngọt. Thậm chí, một số thủy thủ đã nổi loạn và Magellan phải cho treo cổ một số người để làm gương. Hơn 3 tháng lênh đênh trên biển, đoàn thuyền hết lương thực, phải bắt chuột để ăn nhưng chuột cũng hết, mọi người phải ngâm dây thắt lưng bằng da để ăn cho đỡ đói. Cuối cùng, ngày 16.3.1521, đoàn thuyền của Magellan cũng đặt chân lên được Philippines. Sau khi được cứu sống và tiếp tế đầy đủ lương thực, nước ngọt, Magellan cho thủy thủ đi cướp bóc của cải của người Philippines. Trong một cuộc đụng độ với nhân dân Philippines, Magellan đã thiệt mạng. Juan Sebastian de Elcano lên thay nắm quyền chỉ huy và cho con thuyền độc nhất còn lại tiếp tục qua eo biển Malacca, vượt Ấn Độ Dương đến Mũi Hảo Vọng rồi về Tây Ban Nha từ hướng Đông (6.9.1522). Như vậy, sau hơn 3 năm thám hiểm, đoàn thuyền của Magellan đã ra đi từ hướng Tây và về từ hướng Đông. Đây là chuyến đi vòng quanh thế giới đầu tiên trong lịch sử nhân loại.

2. SỰ TIẾP XÚC CÁC NỀN VĂN MINH

Sau những cuộc phát kiến địa lý, những cuộc tiếp xúc giữa các nền văn minh diễn ra mạnh mẽ.

Thứ nhất: Sự hiểu biết của con người về thế giới được mở rộng. Người ta tìm ra những vùng đất mới, những châu lục mới (châu Mĩ), những dân tộc mới (người Inca, người Maya, người Aztech…) và đại dương mới (Thái Bình Dương). Sự thành công những cuộc phát kiến địa lý đã chứng minh Trái Đất hình cầu, bác bỏ những quan niệm sai lầm của Giáo hội và là những cống hiến to lớn cho sự phát triển các ngành địa lý, thiên văn, hàng hải. Từ đó, nhiều ngành nghiên cứu mới ra đời như: dân tộc học, nhân học, địa chất học, sinh học….

Thứ hai: sau những cuộc phát kiến địa lí đã diễn ra những cuộc di dân với quy mô lớn. Thương nhân tranh nhau giành giật những thị trường và nguồn tài nguyên, chính phủ các nước tranh nhau đẩy mạnh quá trình xân chiếm và đặt ách thống trị ở những vùng đất mới. Người da đen từ châu Phi bị bắt đem bán sang châu Mĩ làm nô lệ. Các nhà truyền giáo châu Âu đã mang Kinh Thánh đi đến khắp nơi và “họ đổi kinh thánh để lấy những vùng đất đai trù phú, màu mỡ của người thổ dân châu Mĩ”. Chính những cuộc xâm chiếm, truyền giáo, bóc lột, đặt ách thống trị đó đã tạo nên sự tiếp xúc giữa các nền văn minh với nhau. Người châu Âu tiếp thu nền văn minh truyền thống của phương Đông. Người châu Á, châu Phi tiếp cận với trình độ công nghệ cao hơn của người châu Âu. Do đó, ở châu Âu dần dần hình thành nền văn minh rất đa dạng do sự hòa hợp giữa các yếu tố văn hóa châu Á-châu Phi-bản địa. Đặc biệt, họ còn phát hiện ra nền văn minh tiền Columbus với 3 dân tộc chính là Inca, Maya và Aztech.

+ Người Maya và người Aztec là chủ nhân của Mexico ngày nay. Họ có nền văn minh lâu đời (xuất hiện từ thế kỷ I TCN đến thế kỉ X) và đạt trình độ cao. Họ sớm có nhà nước và xây dựng nhiều thành thị, lâu đài bằng đá, nhiều lễ đường nguy nga. Một trong những công trình kiến trúc cổ còn sót lại ở Mexico hiện nay là Thành “Yushe” Chichen. Chichen có nghĩa là “Giếng của người Chichen”. Đây là một cứ điểm quan trọng của người Maya. Thành Yushe có độ dài Bắc Nam khoảng 4000m, trong thành, các công trình kiến trúc như miếu thần, cung điện, đường phố, đàn cầu khấn, quảng trường…đều được xây dựng rất đàng hoàng. Họ có những quảng trường rộng đến 50.000m², bốn phía được bố trí với khoảng 1000 cột hình tròn cao 23m. Bên cạnh đó, Kim tự tháp Yushe cũng được xây dựng với một kiến trúc rất độc đáo: số bậc thềm và số bậc cầu thang chính là số ngày và số tháng trong một năm, 52 phiến đá có hình điêu khắc tượng trưng cho chu kì 52 năm của người Maya[5] .Họ có những Kim tự tháp cao 75m, rộng 350 m² và ngày 21 tháng 6 vào 12 giờ trưa thì mặt trời chiếu rọi 4 mặt tháp, tức thành đường thẳng. Hiện nay thủ đô Mexico còn lại tờ lịch bằng đá nặng 20 tấn của người Aztec. Chữ viết của họ vừa tượng âm vừa tượng hình, được khắc trên đá. Đến 1960, đã đọc được văn tự Maya. Người dân biết làm ruộng bậc thang với hệ thống tưới nước khá hoàn chỉnh.

+ Người Inca là chủ nhân của Peru ngày nay. Kinh tế của họ chủ yếu là nông nghiệp, họ đã tổ chức thành những công xã nông thôn. Họ cũng có chữ viết và tôn giáo riêng. Trình độ văn minh rất cao, và có niên đại khoảng 3500 – 4000 năm. Các nhà khoa học tìm thấy những củ khoai tây, gói muối có niên đại 5.000 năm. Phát hiện ra kho chứa khoại tây, lạc (đậu phộng) dài và rộng 450 feet và cao 200 feet. Nhiều công trình kiến trúc đồ sộ có hình dáng và cấu tạo giống như Kim Tự Tháp Ai Cập được xây dựng như Kim tự tháp El Paraisô được xây bằng 200.000 phiến đá, có phiến nặng tới 200 tấn. Nó mang tính chất lễ nghi tôn gáo.

Thứ ba: thị trường thế giới được mở rộng. Vào khoảng năm 1400, người châu Âu chỉ biết được khoảng 10% diện tích trái Đất (50/510 triệu km² ), năm 1500 họ biết tới 110 triệu km²; năm 1600 họ biết tới 321 triệu km². Ngoài ra, hàng hoá của nền thương mại thế giới trở nên phong phú hơn, nhiều loại hàng hoá mà châu Âu chưa từng biết đến, nay đã bị lôi cuốn vào sự lưu thông của nó như: cacao (của Mexico) được Tây Ban Nha sử dụng đầu tiên và phổ biến ở Tây Âu; thuốc lá của châu Mĩ phổ biến ở Tây Âu vào năm 1600, và thế kỷ XVIII chiếm một nửa hàng xuất khẩu của các thuộc địa của Anh ở Bắc Mỹ. Từ Constantinop và Cận Đông cà phê  vào Tây Âu và thế kỷ XVII được dùng thường xuyên. Trà do người Bồ Đào Nha và Hà Lan đem từ Trung Quốc về. Gạo và đặc biệt là đường, châu Âu vốn ít sử dụng nay trở nên một mặt hàng quan trọng. Hồ tiêu là mặt hàng rất quan trọng của châu Âu đã tăng lên nhanh chóng: Người Vênêxia trước đây chỉ cung cấp khoảng 210 tấn thì giờ đây,  người Tây Ban Nha đưa từ Ấn Độ tới khoảng 7.000 tấn.

Thứ tư: Sự di chuyển của các đường thương mại ra đại dương, việc buôn bán bằng đường biển ở châu Âu đã được thay thế bằng việc buôn bán trên các đại dương: Đại Tây Dương, Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương; hệ thống sông châu Âu như Vixla, Ođe, Enbơ, Rainơ, Xen, Loi và Biển Địa Trung Hải chỉ mang ý nghĩa thương mại địa phương. Cũng vì lẽ đó mà thế kỷ XVI đã có sự di chuyển các trung tâm kinh tế châu Âu: các thành thị của Italia bị mất độc quyền buôn bán với Cận Đông, các thành thị Nam Đức cũng trong tình trạng sa sút. Ngược lại, sự hưng khởi và phồn thịnh chưa từng có của các thành thị của Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha, Hà Lan. Thành phố Amtesdam là thủ đô thương mại của Hà Lan vào thế kỷ XVII, London vào thế kỷ XVII – XVIII.

Thứ năm: Sau những cuộc phát kiến địa lí đã làm bùng lên Cuộc cách mạng giá cả do kim loại quý như vàng, bạc đổ vào châu Âu nhiều chưa từng có: người Tây Ban Nha từ 1493 – 1600 đã chở về nước mình 276.000kg vàng và trữ lượng vàng châu Âu tăng từ 550.000 kg lên 1.192.000 kg và bạc tăng từ 7 triệu kg lên 21 triệu kg. Vàng bac được tung ra để mua hàng, nên giá cả tăng lên vùn vụt: ở Anh, Pháp, Đức trung bình giá tăng từ 2 – 2,5 lần vào thế kỷ XVI, Tây Ban Nha tăng từ  4 – 5 lần. Đặc biệt, hàng xa xỉ tăng cao: len tăng 38% (1500 – 1586). Nó là điều kiện cho thương nhân và các nhà sản xuất hàng hóa. Kích thích tích lũy ngoại tệ và thúc đẩy sản xuất.

Thứ sáu: sự phát hiện ra những Châu lục mới đã thúc đẩy nhanh quá trình xâm chiếm thuộc địa của các nước đế quốc. Từ thế kỉ XV-XVI, người Bồ Đào Nha bắt đầu lập các thương điếm của mình ven châu Phi đề trao đổi, buôn bán và bắt nô lệ để đem bán sang châu Mĩ. Sau khi tìm ra con đường đến Ấn Độ, người Bồ Đào Nha đẩy mạnh hơn nửa việc xâm chiếm ở châu Á: năm 1517, họ đến Trung Quốc và năm 1542, họ đến Nhật Bản. Ở Ấn Độ, Bồ Đào Nha chiếm lấy Goa (1510), chiếm Malacca, Java (1511).

---

[1] Thạc Sĩ, Giảng viên Khoa SPKHXH – Trường Đại học Sài Gòn

[2] Vũ Dương Ninh (1998), 147

[3] Lê Phụng Hoàng (2001), tr 159.

[4] Ngô Minh Oanh (2005), tr94

[5] Nguyễn Văn Huân (2008), Kỳ tích văn minh thế giới, NXB Hải Phòng, tr 225-228.